Hi vọng lớn về đặc khu kinh tế Vân Đồn- Quảng Ninh

HY VỌNG LỚN VỀ ĐẶC KHU KINH TẾ VÂN ĐỒN - QUẢNG NINH.

 Tác giả: PGS.TS Nguyễn Doãn Thị Liễu - Hội Nữ trí thức Việt Nam

   Là một huyện đảo có vị trí địa kinh tế, chính trị chiến lược quan trọng, có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế mà đặc biệt là phát triển du lịch, Vân Đồn đã và đang trở thành tâm điểm chú ý của các nhà đầu tư trong và ngoài nước, hy vọng sẽ trở thành đặc khu kinh tế có tầm cỡ quốc tế trong tương lai gần. Nằm trong quần thể của Vịnh Hạ Long nổi tiếng có tài nguyên du lịch đặc sắc vào bậc nhất của Việt Nam. Với quy mô diện tích khoảng 2.171 km2, trong đó diện tích đất tự nhiên 551 km2, diện tích vùng biển rộng khoảng 1.6020 km2, dân số khoảng 4,2 vạn người, có hệ sinh thái phong phú và đa dạng, có lợi thế về địa giới hành chính và đất đai của một quần đảo nằm trọn trong một đơn vị hành chính tương đối tách biệt với đất liền, có khả năng kết nối nhanh với các khu vực và quốc tế bằng đường bộ, đường biển và đường hàng không…Vân Đồn hội đủ các điều kiện thuận lợi để xây dựng đặc khu hành chính - kinh tế đặc biệt. Mới đây, hội thảo khoa học quốc tế diễn ra từ 19/3 đến 21/3/2014 về “phát triển đặc khu kinh tế - kinh nghiệm, cơ hội và thách thức” do tỉnh  Quảng Ninh tổ chức đã thu hút khoảng 200 các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu về đặc khu kinh tế trong và ngoài nước. Trong đó một số nhà nghiên cứu từ Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ…đã đóng góp những kinh nghiệm quý báu từ đất nước họ để Quảng Ninh nghiên cứu và vận dụng trong việc phát triển Vân Đồn trở thành đặc khu kinh tế quan trọng mang tầm cỡ quốc tế. 

   Hội thảo thực sự đã đóng góp cho Quảng Ninh nhiều kinh nghiệm hay, nhiều gợi ý để tiến hành xây dựng đặc khu kinh tế Vân Đồn mang tính hiện đại, hiệu quả và bề vững. Những đóng góp của Hội thảo có thể tóm lược môt số nét cơ bản sau:

Thứ nhất, Về sự cần thiết xây dựng Vân Đồn trở thành đặc khu kinh tế.

  Các nhà khoa học đều nhất trí rằng phát triển đặc khu kinh tế nói chung, Vân Đồn nói riêng là hướng đi đúng để thu hút đầu tư trong và ngoài nước đồng thời tạo động lực lan toả cho các vùng kinh tế và cho cả nước. Kinh nghiệm phát triển các đặc khu kinh tế của Trung Quốc được Hội thảo đánh giá như những bài học của sự thành công trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài và tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho các vùng kinh tế khác.Đồng thời họ đều nhất trí cao khi đánh giá huyện đảo Vân Đồn có nhiều tiềm năng về phát triển du lịch, có đủ các yếu tố để trở thành đặc khu kinh tế quan trọng mang tầm cỡ khu vực và quốc tế. Và nếu được đầu tư xứng đáng thì Vân Đồn hoàn toàn có thể “cất cánh” để trở thành đặc khu kinh tế quan trọng mang lại động lực phát triển cho tỉnh Quảng Ninh nói riêng và toàn bộ khu vực tam giác phát triển phía Bắc của Việt Nam nói chung.

Thứ hai, Về xác định những ngành nghề phát triển của đặc khu kinh tế.

   Các nhà khoa học cho rằng Vân Đồn phải trở thành khu du lịch đẳng cấp quốc tế, bao gồm các dịch vụ du lịch phức hợp cao cấp, trong đó có hạng mục casino. Với vị trí của Vân Đồn cần tận dụng để quảng bá cho du khách quốc tê về Vịnh Hạ Long- di sản thiên nhiên thế giới, vịnh Bái Tử Long và khu bảo tồn thiên nhiên còn hoang sơ nhất của Việt Nam. Bên cạnh đó, Vân Đồn cần nghiên cứu để phát triển các ngành công nghệ sáng tạo, chủ yếu liên quan đến công nghiệp giải trí, bảo tồn hệ sinh thái… nhằm thu hút lực lượng lao động chất lượng cao và tạo ra giá trị gia tăng bền vững cho đặc khu. Bên cạnh đó cũng cần duy trì và phát triển các ngành nghề truyền thống như nuôi trồng, đánh bắt và chế biến thuỷ hải sản để phục vụ khách du lịch và cư dân trên đảo.

Thứ ba, về xây dựng cơ sở hạ tầng của đặc khu kinh tế Vân Đồn.

   Hội thảo đã đánh giá cao tiềm năng phát triển của đặc khu này song để có một đặc khu đúng như kỳ vọng của tỉnh Quảng Ninh là khu kinh tế phát triển năng động, hiện đại, thành phố biển quốc tế văn minh và hiện đại, trung tâm công nghiệp giải trí có casino, du lịch biển - đảo cao cấp và là cửa ngõ giao thương quốc tế thì Vân Đồn cần được đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở một cách hiện đại, hệ thống và đồng bộ. Trong đó cần ưu tiên các hạng mục công trình như:  xây dựng cảng hàng không quốc tế và xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng về giao thông kết nối với khu du lịch, xây dựng hệ thống cảng tàu chuyên dụng và hiện đại để tạo thuận lợi cho sự di chuyển và tham quan của du khách; xây dựng các khu biệt thự cao cấp, các khách sạn 5 sao, các khu vui chơi giải trí cao cấp có hạng mục casino; các khu du lịch lặn biển, khu du lịch sinh thái …để phục vụ nhu cầu cao cấp của du khách trong và ngoài nước. Việc xây dựng cần được tiến hành với tốc độ nhanh để đưa đặc khu này vào sử dụng sớm nhất có thể. Có lẽ câu khẩu hiệu của đặc khu kinh tế Thâm Quyến - Trung Quốc “mỗi ngày một cao ốc, ba ngày một đại lộ” cũng là kinh nghiệm hay để đẩy nhanh tốc độ xây dựng đặc khu kinh tế Vân Đồn.

Thứ tư, Về cơ chế và chính sách đối vớiđặc khu kinh tế Vân Đồn

  Hội thảo đã giành nhiều thời gian toạ đàm và nhất trí đề nghị Nhà nước cần trao cho Vân Đồn những cơ chế, chính sách đặc biệt đối với một đặc khu kinh tế như kinh nghiệm đối với các đặc khu kinh tế Thâm Quyến, Hải Nam (Trung Quốc), cụ thể là:

- Nhà nước cần trao quyền tự chủ cho Vân Đồn để đặc khu này có quyền đề ra những ưu đãi riêng đối với các nhà đầu tư (với điều kiện những ưu đãi đó nằm trong khuôn khổ pháp luật của Nhà nước).

- Các chính sách ưu đài về thuế và tài chính: Chính sách ưu đãi về thuế cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động tại Vân Đồn cần được ưu đãi hơn so với mặt bằng chung như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế chuyển lợi nhuận ra nước ngoài, thuế địa phương…Cần có cơ chế đặc biệt về tín dụng cho Vân Đồn. Và cần có một hệ thống ngân hàng với quy chế hoạt động riêng để đáp ứng về tài chính cho đặc khu này.

 Thứ năm, về quản lý hành chính và thể chế của đặc khu.

 Vân Đồn cần xây dựng bộ máy hành chính gọn và hiệu quả, hiện đại và phù hợp với đặc khu kinh tế; xây dựng chính quyền điện tử và một trung tâm hành chính công của đặc khu nhằm quản lý theo hướng hiện đại và phù hợp với thông lệ quốc tế. Để thu hút du khách quốc tế đến đặ khu cần cải tiến các thủ tục theo hướng thuận lợi nhất cho các du thuyền nước ngoài cũng như các thủ tục cho du khách nước ngoài  nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất để họ có thể lưu trú, nghỉ dưỡng và vui chơi dài ngày tại Vân Đồn.

Thứ sáu, về nguồn nhân lực của đặc khu.

 Hầu hết các nhà khoa học coi đây là yếu tố quan trọng để Vân Đồn xây dựng thành công khu kinh tế đặc biệt. Để thu hút nguồn nhân lực cho phát triển đặc khu cần tham khảo kinh nghiệm thu hút nhân lực của các đặc khu kinh tế Trung Quốc như Thâm Quyến, Sán Đầu, Hạ Môn…Tuy nhiên, với điều kiện đặc thù của Quảng Ninh cần xác định lấy nguồn lao động phục vụ phát triển du lịch từ nguồn được đào tạo bài bản của các trường cao đẳng tại Quảng Ninh và các cơ sở đào tạo của các trường đại học đóng tại Quảng Ninh. Đối với nguồn lao động chất lượng cao, các nhà khoa học cho ngành công nghệ sáng tạo cần có cơ chế đặc thù về lương và phụ cấp cũng như các điều kiện sống tốt để giữ họ làm việc lâu dài tại Vân Đồn.

  Tóm lại, với mong muốn đưa Vân Đồn sớm trở thành đặc khu kinh tế quan trọng của cả nước, tỉnh Quảng Ninh đã rất cầu thị tổ chức Hội thảo quốc tế để tranh thủ các ý kiến đóng góp của nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước, trong đó có các đại biểu của Hội Nữ trí thức Việt Nam và sự đóng góp tích cực của Câu lạc bộ Tiến sỹ trẻ Thủ đô. Với Trưởng ban tổ chức là nữ phó bí thư thường trực thành uỷ Quảng Ninh - Bà Đỗ Thị Hoàng đã chứng tỏ sự tháo vát trong quản lý và lãnh đạo. Tài tổ chức và sự khiêm tốn lắng nghe, tổng hợp ý kiến của Bà đã giúp cho Hội thảo thành công tốt đẹp. Từ kết quả của Hội thảo này đã mang lại niềm hy vọng lớn về đặc khu kinh tế Vân Đồn trong tương lai rất gần. Tin rằng với quyết tâm của tỉnh Quảng Ninh, sự hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả của Nhà nước Vân Đồn sẽ sớm trở thành đặc khu kinh tế hiện đại, là niềm mơ ước của nhân dân và của đội ngũ lãnh đạo rất dày dạn kinh nghiệm, năng động và quyết tâm đổi mới của tỉnh Quảng Ninh giàu đẹp.